ALLES > A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - R - S - T - U - V - W - X - Z

DIEET BIJ NIERSTENEN OF NEFROLITHIASIS:
VEEL DRINKEN IS HET BELANGRIJKSTE

(06-03-2009)

“Een niersteenmaker blijft een niersteenmaker”

Een duidelijke reden waarom iemand nierstenen maakt is er echter meestal niet. Erfelijkheid is waarschijnlijk de grootste reden + stofwisselingstoornissen.

Eenmaal nierstenen gehad is de kans zeer groot dat men nogmaals nierstenen krijgt met de zeer pijnlijke nierkolieken inbegrepen. Hoe kan men proberen de aanmaak van nieuwe nierstenen te verminderen ? Dieetraadgevingen zullen niet alles zaligmakend zijn in het voorkomen van nierstenen maar kunnen wel een belangrijke bijdrage leveren.

DIEET VOOR NIERSTENEN IN EEN NOTENDOP

• Drink veel.
• Gebruik een calciumrijke voeding: veel zuivel.
• Beperk het gebruik van zout.
• Beperk het gebruik van vlees.
• Wees niet te streng in uw dieet.

WAT ZIJN NIERSTENEN

Er bestaan verschillende soorten nierstenen met verschillende oorzaken. Door de niersteen zelf te laten onderzoeken en of door bijkomende bloed- en urineonderzoekingen kan men weten over welke soort niersteen het gaat en wat de oorzaak is.

• Een niersteen ontstaat wanneer in de urine teveel van bepaalde stoffen zoals calciumoxalaat, calciumfosfaat, urinezuur, enz. aanwezig zijn. Die gaan kristalliseren en de basis vormen van een niersteen die langzaam aangroeit zoals stalagmieten.
• De meerderheid (80%) daarvan bestaat vooral uit calciumoxalaat een minderheid uit calciumfosfaat of uit een mengeling van beide.
• Zo’n 10 % bevat vooral urinezuur (radiolucent) of een mengeling van urinezuur en calcium.
• 10 % van de nierstenen zijn struvietstenen (magnesium-ammoniumfosfaat + calciumcarbonaat)). Struvietstenen komen vooral voor bij vrouwen. Ze bevatten bacteriën en groeien snel en kunnen zo tot nierontstekingen en een verminderde nierwerking leiden. Koraalstenen zijn een typische vorm van struvietstenen.
• Cystinestenen (radiolucent) zijn zeldzaam (<1%).
• Enkel de stenen die calcium bevatten zijn radioopaak : kunnen gemakkelijk gezien worden met gewone radiologie of CT.

DIEET BIJ NIERSTENEN

De voeding speelt mogelijk een belangrijke rol bij het ontwikkelen van nierstenen maar is zeker niet de enige factor.

• Voor alle soorten geldt echter VEEL DRINKEN.
  • Minstens 2,5 liter/24 uur . Elk uur een glas water. Water is het beste. Flessenwater of leidingwater maken geen verschil.
  • Te veel koffie, zwarte thee, pompelmoessap en appelsap vermijden.
  • Vermijd het overdreven gebruik van calorierijke dranken.
  • Vermijd eveneens frisdranken die fosforzuur bevatten. Fosforzuur (E 338) zit vooral in cola en zou de aanmaak van nierstenen bevorderen.
  • Een ruime vochtinname (0.25 liter) voor het slapengaan is aangewezen. De bedoeling is om de aanmaak van nierstenen ’s nachts, wanneer er een verminderde vochtinname is, te vermijden.
  • Van het opstaan ‘s nachts om te urineren maakt men gebruik om opnieuw te drinken. In het begin is dit lastig maar er ontstaat een aanpassing van het lichaam dat het dorstcentrum activeert.
  • Na sporten extra aandacht voor meer te drinken om het vochtverlies door te zweten te compenseren. Ook bij warm weer meer drinken.
  • De urine moet bijna zo helder worden als water. Ook ’s morgens bij het opstaan. Een urineproductie van 2 liter is het streefdoel. Desnoods kan men met een 24 uurs urinecollectie dit eens nameten.
• Calcium: de meeste nierstenen bevatten calcium. Vroeger werd een calciumarm dieet (geen melk enz.….) aanbevolen. Nu ziet men echter dat calcium arm dieet eerder nadelig is dan voordelig. Gebruik dus eerder een calciumrijke voeding (veel zuivelproducten). Pas op: extra calcium nemen buiten de voeding verhoogt wel de kans op steenvorming. Dieet ca rijke voeding
  • Calcium is nodig voor de botvorming en calcium arm dieet kan leiden tot botontkalking vooral dan bij vrouwen.
  • Calcium heeft een belangrijke rol in ons lichaam.
  • Calcium bindt zich aan die oxalaten in onze voeding en beperken zo de resorptie van die oxalaten.
• Oxaalzuurarm dieet : het meeste oxaalzuur in de urine is afkomstig van oxaalzuur dat in het lichaam zelf gevormd wordt door afbraak van de normale hoeveelheid vitamine C in de voeding. De absorptie van oxalaat in de darm is sterk wisselend en afhankelijk van de hoeveelheid ingenomen calcium. Gezien heel veel stenen echter oxaalzuur bevatten kan men de inname van deze voedingstoffen beter verminderen zonder echter totaal te verbieden :
  • cacao, chocolade, instantkoffie, sterke koffie of sterke zwarte thee in grote hoeveelheid zijn de voornaamste.
  • bieten, wortelen, selderij, spinazie, witte bonen, rapen, peterselie, rabarber
  • vijgen, aardbeien, kruisbessen, moerbeien, bosbessen, pruimen, sinaasappelen
• Dierlijke eiwitten beperken helpt zowel in het voorkomen van calciumstenen als van urinezuurstenen : beperk het gebruik van vlees, vis , eieren… Ook oppassen voor de proteïnediëten die gebruikt worden in de behandeling van zwaarlijvigheid.
• Zout: zout werkt het ontstaan van nierstenen in de hand doordat hoge zoutinname de uitscheiding van calcium in de nieren verhoogd. Dus het zoutvat verbannen en nergens geen zout toevoegen.
• Urinezuur: enkel als het over urinezuurstenen gaan. Door analyse van de steen en bloedonderzoek kan men dit gemakkelijk te weten komen.
  • orgaanvlees zoals lever, nieren, zwezerik, hersenen; vleeswaren: worstsoorten, corned beef, wild, alle charcuterie.
  • vette kaas in alle vormen
  • eieren
  • bouillon, vleesextracten
  • cacao, specerijen, noten, gist
  • sommige groenten: asperges, spruitjes, peulvruchten, paddenstoelen
  • gepaneerde, bak en frituurgerechten
  • ansjovis, haring, tarbot, sardienen
  • kreeft, mosselen
• Vermageren: vooral bij zwaarlijvige vrouwen zou gewichtsverlies de aanmaak van nieuwe nierstenen kunnen verminderen.

MEDICATIE BIJ NIERSTENEN

• Thiaziden (Hygroton® 50, ½ tot 1 / dag) bij te veel calcium uitplassen.
• Allopurinol (Zyloric ®300mg, Allopurinol® 300mg 1/d ) bij te veel oxaalzuur uitplassen.
• Allopurinol (Zyloric ®300mg, Allopurinol® 300mg 1/d ) bij urinezuurstenen.

---

---