ALLES > A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - R - S - T - U - V - W - X - Z

CMV   CYTOMEGALIE
CYTOMEGALOVIRUS INFECTIE EN ZWANGERSCHAP

(20-6-2010)

WAT IS CYTOMEGALIE

Het cytomegalievirus behoort tot de herpesvirussen zoals herpes labialis (koortsblaasjes), herpes zoster (zona), herpes simplex, herpes genitalis (SOA), varicella (windpokken) Epstein-Barr virus (klierkoorts).

BESMETTING CYTOMEGALIE

• In België zijn ongeveer 50% van de volwassenen seropositief. Dit wil zeggen ooit besmet met CMV. Hoe lager de socio-ecomische status hoe hoger de kans op seropositief zijn.
• Het cmv virus komt voor in speeksel, urine, sperma, cervixslijm, vaginaal slijm, bloed, tranen en moedermelk. De besmetting gebeurt meestal via direct of indirect contact (handen, voorwerpen) met speeksel en/ of urine, via seksueel contact, borstvoeding, bloedtransfusies en orgaantransplantaties. Cytomegalovirus is vrij snel inactief buiten het lichaam en voor besmetting is vrij intiem contact nodig. Vandaar vooral besmettingen tijdens vroege kinderjaren.
• Meestal worden seronegatieve kinderen door andere kinderen besmet in het kinderdagverblijf vooral via met speeksel besmet speelgoed. Deze kinderen geven het virus dan op hun beurt door aan hun zwangere moeder via uitwisseling van speeksel bij het zoenen en knuffelen, via besmetting van de handen en speelgoed of via de urine bij het verversen van de luier.
• Vooral zwangere vrouwen uit hogere sociale klassen, die vaker seronegatief zijn, en hun eerste kind naar het kinderdagverblijf brengen, lopen zo risico op een CMV-primo-infectie
• De incubatietijd is 3 – 12 weken (= periode tussen het moment van besmetting en de eerste ziekteverschijnselen).
• Risicopersonen voor besmetting zijn mensen die met kleine kinderen werken, mensen met veel verschillende partners en mensen die bloed krijgen.
• Eenmaal besmet blijft het cytomegalovirus latent in ons lichaam en kan regelmatig reactiveren met hernieuwde virusexcretie ook in aanwezigheid van antistoffen. Vooral bij verminderde immuniteit zoals bij bepaalde medicatie die de immuniteit verminderen, bij chemotherapie , na een orgaantransplantatie, aidspatiënten…
• Vooral bij orgaantransplantaties is CMV een groot probleem maar dat is te specialistisch.

SYMPTOMEN CYTOMEGALIE

• De meeste infecties verlopen asymptomatisch. Zonder veel ziektesymptomen.
• Koorts zonder duidelijke oorzaak, keelontsteking, hoesten, misselijk, diarree, hoofdpijn, vergrote lymfeklieren en vergrote milt. Dit kan meerdere dagen tot weken aanhouden.
• CMV infectie kan zich ook uiten als een soort klierkoortssyndroom : langdurige koorts en vermoeidheid. Soms gepaard hiermee CMV pneumonie, hepatitis met leverstoornissen, gastritis, colitis, retinitis.
• Infecties bij patiënten met onderdrukte immuniteit zijn dikwijls heel ernstig en uiten zich door hoge koorts met aantasting van verschillende organen.

DIAGNOSE CYTOMEGALIE

• Meestal heeft men bij een CMV-infectie lichte leverstoornissen, lymfopenie of lymfocytose met een groot percentage aan atypische lymfocyten en trombocytopenie.
• Primaire CMV infectie (CMV infectie bij iemand die tevoren negatief was) : vanaf de 4° week na de infectie tot aan de 20° week kan men CMV IgM antistoffen vinden. Het vinden van IgM + viervoudige titerstijging van CMV IgG antistoffen bij 2 bepalingen met 2 weken tussen bevestigd de diagnose. Pas op soms zijn er vals positieve IgM bepalingen bij patiënten met positieve reumafactoren of bij patiënten met Epstein-Barr virusinfecties.
• De IgG blijven levenslang aantoonbaar.
• Reactivatie van een latente infectie : hierbij kunnen ook opnieuw CMV IgM antistoffen gevonden worden. De aanwezige IgG beschermen niet tegen deze nieuwe reactivatie.
• Bij een congenitale CMV infectie kan het CMV virus gedetecteerd worden in de urine of speeksel door de PCR test.

ZWANGERSCHAP EN CYTOMEGALIE

• Elke vrouw zou haar serologische status vóór de zwangerschap moeten kennen.
• Moeders die een acute cytomegalovirus doormaken tijdens hun zwangerschap kunnen zo via de placenta hun baby besmetten: congenitale CMV. Dit is de belangrijkste oorzaak van congenitale doofheid en aangeboren hersenafwijkingen (microcephalie). Dikwijls komen die afwijkingen echter maar aan het licht gedurende de volgende levensjaren (psychomotorische retardatie, doofheid, chorioretinitis, tandafwijkingen).
• 1% van de seronegatieve (afwezigheid van antistoffen ) vrouwen zal tijdens de zwangerschap een CMV infectie doormaken > de kans op besmetting van de foetus via de placenta 30-50% > 10% daarvan krijgen symptomen van congenitale CMV bij de geboorte en nog andere 10% laattijdig symptomen. Zeldzaam is congenitale CMV niet: 1/1000 baby’s worden geboren met congenitale CMV al of niet met symptomen. 80% van de besmette foetussen zijn wel perfect normaal .
• Ondanks dat er wel IgG antistoffen aantoonbaar zijn, kan het virus tijdens een reactivatie worden overgedragen op het kind. De kans daarop is echter gering. De aanwezigheid van passieve IgG antistoffen (antistoffen van de moeder) biedt dus een grote maat van bescherming van het kind voor de gevolgen van de CMV infectie alhoewel geen volledige bescherming.
• Infectie in de eerste helft van de zwangerschap leidt tot ernstigere afwijkingen maar hoe later in de zwangerschap de infectie gebeurt hoe groter de kans op foetale besmetting.

VOORKOMEN CYTOMEGALIE

• Goede handhygiëne is het belangrijkste. Regelmatig uw handen wassen en water en zeep. Ook goed en misschien gemakkelijker om dikwijls te gebruiken zijn hydro-alcoholische gels. Deze gels zijn verkrijgbaar in elke apotheek.
• Vooral seronegatieve vrouwen moeten strikte hygiënische maatregelen toepassen om het risico van een primaire infectie te beperken.
• In het geval van zwanger verzorgend personeel in een ziekenhuismidden (ook wanneer zij op risicoafdelingen zoals pediatrie-, neonatale-, intensieve- zorg-, niertransplantatie- of dialyseeenheden werken) beschermt het strikt toepassen van doorgedreven hygiënische maatregelen (handen wassen, handschoenen, schort, masker, opletten voor excreties) waarschijnlijk in voldoende mate. Bij in acht name van bovenstaande richtlijnen is er geen reden om zwangeren over te plaatsen naar afdelingen waar mogelijk minder patiënten aanwezig zijn die CMV uitscheiden.
• Zwangere vrouwen die intensief contact met kinderen hebben zoals in kinderdagverblijven, kleuter- en basisonderwijs, moeten extra opletten en een doorgedreven handhygiëne nastreven na elk contact met kinderen en na het hanteren van mogelijk direct besmette materialen zoals urine (luiers) of speeksel (speelgoed) en bloed.
• Het beroep van kleuterleidster en kinderverzorgster is echter significant meer geassocieerd met CMV-seropositiviteit. In deze beroepsgroep is het wassen van de handen na sanitaire handelingen ontoereikend om CMV-infectie te voorkomen. Ook de organisatie van die hygiënische adviezen is hier moeilijker dan in een ziekenhuis. In dit laatste geval is het weren uit het werkcircuit gedurende de ganse zwangerschap aangeraden.
• Wel moet men ervan bewust blijven dat elke seronegatieve zwangere vrouw thuis ook besmet kan worden bij de verzorging van haar eigen jonge kinderen die eventueel door leeftijdsgenootjes werden besmet.

VACCIN CYTOMEGALIE

Er bestaat nog altijd geen veilig vaccin voor cytomegalie.

---

---