ALLES > A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - R - S - T - U - V - W - X - Z

BORSTKANKER

Wat zijn de risicofactoren voor borstkanker?
Welke risico's heb ik,
Wat kan ik er aan doen om het risico zo klein mogelijk te houden?

Een Belgische vrouw heeft een kans van één op elf - ruim negen procent - om in haar leven borstkanker te krijgen. Borstkanker is de belangrijkste doodoorzaak bij vrouwen tussen de 40 en 55 jaar.
De oorzaak van borstkanker is veelzijdig. Naast factoren die je zelf niet in de hand hebt, zijn er enkele die het risico vergroten en die met een gezonde levenswijze te maken hebben.

Wat bepaalt er nu het risico en in welke mate:

1. leeftijd : hoe ouder hoe meer risico (maar stabilisatie rond 70 jaar)
2. Familiaal : grootmoeder, moeder , tante of zuster op jonge leeftijd.
3. Obesitas (= zwaarlijvigheid) na de menopauze
4. Eerste zwangerschap na 30 jaar en geen borstvoeding geven.
5. Eerste maanstonden voor 12 jaar.
6. Menopauze na 55 jaar.
7. Alcohol (> 2 glazen/dag)
8. Geen regelmatige fysieke inspanning
9. Hormonale behandeling van de menopauze

Enkele cijfers :

Hormonale therapie = hormonen voor menopauzale behandeling (is niet de pil)

Dit zijn geen absolute cijfers. Sommige zaken zoals alcoholgebruik , geen sport zijn moeilijk te bewijzen en nog moeilijker om er een cijfer op te kleven. Zij geven echter wel richtlijnen naar preventie toe. Let wel op als er sprake is van 20 % toename van risico is dit 20% op 9%)

De grootste risicofactor is ongetwijfeld de erfelijke belasting.

Als borstkanker op jonge leeftijd ontstaat (voor het 40ste jaar) of wanneer in een familie bij meerdere vrouwen borstkanker of andere vormen van kanker (eierstokken) voorkomt, gaat het meestal om een erfelijke aandoening. Vrouwen met een erfelijke aanleg hebben een verhoogd risico van 50 tot 85 procent op borstkanker (pas op 50% - 85% van 9% = 9% -> 12% - 15%). Slechts 10 % is echter erfelijk (BRCA 1 gen).

Leeftijd

95 % van alle borstkankers wordt opgespoord na 40 jaar. Borstkanker is dan ook de belangrijkste doodsoorzaak bij vrouwen tussen 40 en 55 jaar. Het borstkankerrisico stijgt met de leeftijd, maar stabiliseert zich rond 70 jaar.

Obesitas

Een extra hoge oestrogeenspiegel veroorzaakt bij dikke vrouwen een verhoogde kans op borstkanker. Dit is echter een risicofactor die een vrouw wel in de hand heeft.
Vrouwen die tussen hun 20ste en hun 50ste meer dan 15 kg bijkomen, lopen 50 % meer risico.
Het is dan ook belangrijk om levenslang een normaal gewicht te behouden en overgewicht in de menopauze zoveel mogelijk te beperken.

 

Eerste zwangerschap na 30 jaar

Vrouwen die nooit kinderen hebben gekregen of die nooit borstvoeding hebben gegeven, hebben een verhoogd risico van borstkanker. Vroeg uw kinderen krijgen en lang borstvoeding geven (6 maand) geeft een duidelijke vermindering van borstkanker.

 

Eerste maanstonden voor 12 jaar

Zo zou bij jonge meisjes die vroegtijdig in de puberteit komen de voorafgaande ontwikkeling van de borsten op een borstkankerrisico kunnen wijzen. Het risico zou met 20% dalen per jaar dat de puberteit later begint.

 

Menopauze na 55 jaar

Menopauze voor 45 jaar helft van risico van menopauze op 55 jaar.
40 jaar actieve menstruatie = 2 x groter risico dan minder dan 30 jaar actieve menstruatie

Alcohol

Het staat vast dat er een toename is van borstkanker bij vrouwen die meer drinken dan het gemiddelde. Wie elke dag een glas alcohol drinkt, vergroot het risico op borstkanker met 7 á 8 procent. Worden dat twee of drie of vier glazen, dan loopt het risico ook met deze factor op. Vrouwen die gemiddeld vier glazen alcohol per dag drinken , hebben 28 tot 32 procent meer kans de ziekte te krijgen dan hun seksegenoten die het bij mineraalwater houden.

 

Geen fysieke inspanning

Uit de analyses blijkt dat vrouwen die rond hun 35ste minstens drie keer per week aan matige lichaamsbeweging doen 14 % minder risico lopen dan de minst actieve vrouwen.
Het is belangrijk om actief te blijven in de menopauze. Intensiteit speelt daarbij weliswaar een rol, maar het gaat toch vooral om hoeveelheid en regelmaat (wandelen in stevig tempo, fietsen, de trap nemen,…).

 

Hormonale therapie na de menopauze

Voordelen van hormonen (oestrogenen en progestagenen)

• warmteopwellingen veel beter
  
• vaginale atrofie (droogte) en pijn bij seks verbetert
  
• onvrijwillig urineverlies beter
  
• voorkomt botontkalking samen met Ca rijke voeding
  
• huid en nagels, haren blijven jonger
  
• waarschijnlijk meer libido en betere seksuele beleving
  
• verminderd risico op colonkanker (dikke darm)
  
• algemeen welzijnsgevoel van de vrouw stijgt

Nadelen

• het risico op borstkanker stijgt ook maar gezien vrouwen die hormonen nemen meer op controle gaan is de prognose beter. Ook de soort borstkanker bij hormonensubstitutie is minder agressief.
  
• het risico op cardiovasculair gebied (hart) stijgt lichtjes
  
• verhoogde kans op trombose en embolieën.
  
• Verhoogde kans op herseninfarct

Cijfers

Het risico van borstkanker stijgt na 5 jaar gebruik. (op duizend vrouwen na 5 jaar + 1.5 en na 10 jaar +5 ; aanvangsrisico zonder hormonen op 55 jaar 27/1000 en op 60 jaar 38/1000)

Bij regelmatige controles en niet te lang geven (5 jaar) betekenen hormonen voor zeer veel vrouwen nog een enorme weldaad. Volledig hormonen afzweren is de vrouw met menopauzale klachten in de kou laten staan. Vooral als de menopauzale klachten gepaard gaan met duidelijk verminderde levenskwaliteit. Dit gaat meestal over vroegtijdige menopauze en of magere vrouwen.

Absolute tegenindicatie is echter borstkanker persoonlijk of familiaal belast.

 

Varia

Men krijgt geen borstkanker van de pil. Een trauma (slag of stoot) of blauwe plek veroorzaakt geen borstkanker. Men krijgt geen kanker van borstcysten, alhoewel borstcysten voor de leeftijd van 45 jaar op een verhoogd risico voor borstkanker wijzen. Men krijgt geen borstkanker van zijn oksels te scheren of deodorant in uw oksel te gebruiken.

 

Hoe voorkomen

Door deze tekenen op te sporen, zou een risicogroep kunnen worden bepaald die van nabijer moet worden gevolgd.

Uit voorgaande blijkt dat er enkele risicofactoren zijn : leeftijd/ erfelijkheid / tijdstip van puberteit en menopauze waar we geen vat op hebben.

Eveneens echter blijkt dat er verschillende risicofactoren zijn die wel in de hand hebben: zwaarlijvigheid, weinig beweging, alcoholmisbruik en geen borstvoeding.

Het is dus voor iedereen aangeraden die laatste risicofactoren zoveel mogelijk te corrigeren door:

• Mager te blijven en gezond vetarm te eten. Ook een natuurlijke voeding op basis van meer granen, fruit en groenten en minder vlees zou preventief tegen kanker kunnen werken.
  
• Beperk uw alcoholgebruik maar wees hierin toch redelijk : de goede dingen des levens dienen niet allemaal overboord gegooid te worden.
  
• Doe veel aan sport en beweeg veel door de lift niet te nemen, de auto niet te nemen, een eindje verder te parkeren …… Maak iedere maal als U de auto wil nemen de bedenking: kan dit ook niet te voet of met de fiets. Ook uithoudingssport is ten zeerst aan te bevelen: ½ uur per dag (of minimaal 3 x per week). Fietsen, wandelen, zwemmen...........
  
• Probeer borstvoeding te geven en liefst zolang mogelijk.

 

En vooral belangrijk:

Doe regelmatig aan zelfborstonderzoek en dit telkens na uw maandstonden.
Na een tijdje weet je wel wat normaal of niet normaal is.

Laat regelmatig mammografies nemen : om de 2 jaar vanaf uw 50 bij niet risicogroep.
Vanaf uw 35 of zelfs nog vroeger bij sterk verhoogd risico.

 

ANDERE ARTIKELS OVER KANKER:

Lees ook mijn artikel over erfelijke borstkanker.
Lees ook mijn artikel over baarmoederhalskanker.
Lees ook mijn artikel over borstkanker: preventie.
Lees ook mijn artikel over borstkanker: zelfonderzoek.

---

---